Ziynet Eşyasının İadesi - Ziynet Alacağı Davası
Boşanma davası gündeme geldiğinde, akla en çok gelen sorulardan birisi de düğünde takılan ziynet eşyasının kime ait olduğudur. Uzun bir süredir tartışma konusu olan ve önümüzdeki zaman diliminde de gündemden düşmeyecek olan düğünde takılan altınların kime ait olduğu konusu, aslında tartışmalı bir konu değildir. Yargıtay’ın yıllardan beri süregelen içtihat haline dönüşmüş görüşü, kural olarak düğünde takılan ziynet eşyasının kadına ait olduğudur.
Düğünde takılan altınlar kime takılmış olursa olsun, kim tarafından takılmış olursa olsun, kime özgü takılmış olursa olsun, kural olarak kadın eşe aittir. Diğer bir deyişle, düğünde takılan altınlar, erkek ya da kız tarafından da takılsa, küpe gibi kadına ya da çeyrek altın gibi kadına ya da erkeğe özgü de olsa ve düğünde geline ya da erkeğe de takılsa, kural olarak bu altınlar kadına aittir. Takılan takılar kadının kişisel malı niteliğinde olup, kadına bağışlanmış sayılır.
Kural olarak düğünde takılan altınlar kadına aittir demekten kastımız, altınların kadına ait olmayacağına dair bir anlaşma olmadığı ve yerel örf ve adetlere göre aksine bir durum olmadığı sürece kadına ait olduğudur. Eşler, öncesinden düğünde takılan altınların kime ait olacağına dair sözleşme yapmışlarsa, altınlar sözleşme gereği ilgili kişiye ait olur. Yerel adetlerce düğün takılarının erkeğe ait olduğuna dair bir örf buluyorsa, altınların erkeğe ait olduğunu söylemek mümkündür. Ancak, belirtilen bu istisnai durumları varlığı, günlük hayatta çok mümkün olan bir hadise değildir.
Ziynet Eşyası Alacağı Davası Nasıl Açılır?
Düğünde Takılan Altınların İadesinde İspat Yükü
Ziynet eşyasının iadesi davası açıldığında, her davada olduğu gibi, iddia edenin iddiasını ispatlaması beklenmektedir. Takılan altınların sayı, cins ve niteliği konusunda davacının iddiasını mahkeme nezdinde ispatlaması gerekmektedir. Düğün fotoğrafları, video kaydı, tanık ve sair bilgi ve belgelerle ziynet eşyası ispatlanabilir. Bunun dışında kadın eş, ziynet eşyalarının kendisinde olmadığını ya da evlilik birliği içerisinde kullanıldığını ispat etmelidir. Ziynet eşyasının kadında olduğu ya da erkeğe ait olduğuna dair ispat yükü ise davalı erkektedir. Davalı erkek eş, ziynet eşyasının kadında olduğunu ya da kadının kendisinin kullandığını ya da altınları erkek kullanmışsa da eşine iade ettiğini ispatla yükümlüdür. Günümüzde genellikle düğünde takılan takılar, düğün borçları için, ev, araba almak için kullanılmaktadır. Ancak bu durum erkek eşi borcundan kurtarmamaktadır.
Ziynet Alacağı Davası İle İlgili Yargıtay Kararları
- Eşler arasında aksine bir anlaşma veya bu konuda yerel bir adet bulunmadıkça, kadına özgü ziynet eşyası evlilik sırasında kim tarafından hangi eşe takılmış olursa olsun kadın eşe bağışlanmış sayılır ve artık onun kişisel malı niteliğini kazanır. Yargıtay HGK’nun 04/03/2020 tarihli kararı.
- Gece yarısı davalı ile yaşadıkları tartışma sonucu evden ayrılan kadının ziynet eşyalarının evde kaldığı iddiası kabul edilmelidir. Yargıtay 3.HD.’nin 01/10/2018 tarihli kararı.
- Davacı kadının kocası tarafından yeğeninin evine bırakıldığında ziynet eşyalarının üzerinde olmadığını ve kıyafetleri ile geldiğini beyan eden tanık anlatımlarına itibar edilmelidir. Yargıtay 3.HD.’nin 17/05/2018 tarihli kararı.
- Evden ayrılma şekli itibariyle de ziynetleri götürme imkanının bulunduğu anlaşılıyorsa, kadının ziynetlere yönelik talebinin reddine karar verilmesi gerekir. Yargıtay 3.HD.’nin 23/05/2018 tarihli kararı.
- Düğün sırasında takılan ziynet eşyaları kim tarafından takılırsa takılsın, aksine bir anlaşma bulunmadıkça kadına bağışlanmış sayılır. Yargıtay 3.HD.’nin 09/04/2015 tarihli kararı.
- Kadın eşin ziynetleri geri istememek üzere eşine verdiği iddia ve ispat edilmedikçe erkek eş bunları geri verme borcu altındadır. Yargıtay 2.HD.’nin 18/03/2015 tarihli kararı.
- Evlilik birliğinin devam ediyor olması ziynet alacağının istenilmesine engel değildir. Yargtay 2.HD.’nin 28/02/2012 tarihli kararı.
- Normal koşullarda ortak konuttan ayrılarak baba evine gitmiş olmayan kadının ziynetleri üzerinde taşıyor olması hayatın olağan akışına uygun değildir. Yargıtay 2.HD.’nin 07/12/2010 tarihli kararı.
- Ziynet alacağı davasında ziynetlerin bedeli, dava tarihi itibariyle belirlenmelidir. Yargıtay 2.HD.’nin 26/05/2011 tarihli kararı.
- Satılıp borç kapatmada kullanılan ziynet eşyasına ilişkin davanın kabulü gerekir. Yargıtay 2.HD.’nin 26/04/2011 tarihli kararı.
- Aynen iade isteği yoksa sadece bedele hükmedilmesi gerekir. Yargıtay 2.HD.’nin 04/05/2011 tarihli kararı.
- Düğün kasetleri bilirkişiye incelettirilmelidir. Yargıtay 2.HD.’nin 03/10/2011 tarihli kararı.